Можни причини за гадење и болки во стомакот
Причините за гадење и болки во стомакот може да вклучуваат гастроентеритис, гастритис и несакани ефекти од некои лекови. Третманот зависи од причината.
Гадењето и болките во стомакот може да бидат акутни или хронични. Акутни значи дека симптомите се краткотрајни и можат да се појават одеднаш. Хронични значи дека состојбата е постојана.
Овој текст ги разгледува некои од акутните и хроничните причини за гадење и болки во стомакот, како и самогрижа, кога да се посети лекар, медицински третман, компликации и превенција.
Акутни причини
Воспалението на стомакот, опструкциите на цревата и други физички нарушувања можат да предизвикаат краткотрајни гадење и болки во стомакот. Во многу случаи, овие симптоми се привремени и исчезнуваат сами. Можни причини се:
- гастроентеритис (труење со храна)
- гастритис
- лошо варење
- надуеност
- запек
- несакани ефекти од лекови
- алергии на храна
- болести при патување
- стрес и анксиозност
Овие симптоми обично поминуваат со одмор и време. Ако се должат на алергија или иритант, отстранувањето на причинителот ќе помогне.
Ако лековите предизвикуваат гадење и болки во стомакот, можеби ќе биде потребно да се прекинат, но тоа треба да се направи во консултација со лекар.
Гастроентеритис
Гастроентеритисот најчесто е предизвикан од вирусна инфекција, но и бактерии, габи и паразити можат да го предизвикаат.
Вирусниот гастроентеритис обично трае помалку од една недела и поминува без медицински третман. Најчест причинител е норовирусот, а кај бебињата и малите деца – ротавирусот.
Гастроентеритисот може да биде резултат на консумирање контаминирана храна или вода.
Хронични причини
Гастритис
Гастритисот е воспаление на слузницата на желудникот. Може да биде акутен или хроничен. Покрај гадење и болки во стомакот, гастритисот може да предизвика и повраќање.
Најчести причини за гастритис се инфекција со бактерии Helicobacter pylori и честа употреба на нестероидни антиинфламаторни лекови (НСАИЛ). Други причини вклучуваат оштетување на желудникот од алкохол или други инфекции.
Опструкција на цревата
Опструкцијата на цревата може да предизвика гадење и болки во стомакот, повраќање, надуеност и запек. Оваа состојба може да доведе до сериозни компликации ако не се третира.
Причини за опструкција на цревата вклучуваат:
- адхезии (ткивни ленти кои се формираат по операција)
- воспалителна болест на цревата
- дивертикулитис
- рак
Функционални гастроинтестинални нарушувања
Ова се нарушувања при кои дигестивниот тракт не функционира правилно, иако нема видливи структурни проблеми.
Синдромот на иритабилно црево (ИБС) и функционалната диспепсија се примери на вакви нарушувања.
ИБС може да предизвика абдоминална болка, грчеви, надуеност и дијареја или запек. Функционалната диспепсија може да предизвика болка во горниот дел на стомакот, гадење и повраќање.
Други хронични причини
Други причини за хронични гадење и болки во стомакот вклучуваат:
- бременост – особено во раните фази може да предизвика гадење, повраќање и болки во стомакот
- проблеми со централниот нервен систем – мигрена, зголемен интракранијален притисок, напади и мозочни удари може да предизвикаат гадење
- проблеми со внатрешното уво – инфекции и воспаленија може да предизвикаат вртоглавица и гадење
Кога да посетите лекар
Гадењето и болките во стомакот најчесто се краткотрајни и исчезнуваат сами. Но, ако симптомите се упорни, можеби се знак на посериозна состојба.
Посетете лекар ако лошото варење трае повеќе од 2 недели. Побарајте итна медицинска помош ако имате:
- често повраќање или крв во повраќаницата
- дијареја што трае повеќе од 2 дена
- крвави или црни столици
- болка во градите, раката, вратот или вилицата
- потешкотии со дишење или голтање
- необјаснето губење на тежина
- дехидратација
- неможност да испуштите гасови
- тежок запек
Самогрижа
Гадењето и болките во стомакот обично исчезнуваат без третман за неколку дена. Одморот и хидратацијата можат да помогнат во закрепнувањето.
Ако имате честа дијареја или повраќање, треба да надоместите изгубени течности и електролити. Користете:
- вода
- бистри супи
- спортски пијалаци
- овошни сокови
Медицински третман
Третманот зависи од причината и сериозноста на симптомите.
За тешка дијареја или повраќање, лекарот може да препише орална рехидратација или антиеметици (лекови против гадење и повраќање).
Ако се сомнева на гастритис или друго гастроинтестинално нарушување, може да бидат потребни дополнителни тестови, како ендоскопија.
Гастритис предизвикан од H. pylori бара терапија со антибиотици и инхибитори на протонската пумпа.
Компликации
Најчеста компликација на состојби што предизвикуваат повраќање или дијареја е дехидрацијата. Симптоми на дехидрација се:
- жед
- сува уста
- замор
- темна урина и намалено мокрење
- нема солзи при плачење
- потонати образи или очи
- вртоглавица
Други компликации зависат од основната причина. На пример, анемијата е можно последица на ерозивен гастритис, поради хронично крварење во желудникот.
Превенција
Гастроентеритис и труењето со храна се чести причини за гадење и болки во стомакот. Добрата хигиена може да помогне во нивна превенција:
- редовно миење на рацете
- правилно складирање и приготвување на храна
- темелно готвење и загревање на храната
- дезинфицирање на контаминирани површини
Заклучок
Гадењето и болките во стомакот се чести симптоми. Тие обично поминуваат сами, но ако се постојани, потребна е лекарска консултација.
