Последниот предлог на Синдикатите се базира на пресметките дека стандардот на работниците е уште повеќе намален минатата година и предлагаат минималната плата да се зголеми на 500 евра наместо 450 евра што ги бараа досега. Но, тие предлагаат придонеси од 3.000 до 6.000 денари Владата да ги субвенционира за период од една година.
Благородник ПАШОЛИ
Скопје, 26 февруари – Зголемувањето на минималната плата над 24 илјади денари во март е тешко остварливо без државни субвенции. Синдикатите предупредуваат дека ќе поднесат ново барање за висината на минималната плата до Економско-социјалниот совет. Работодавачите одбиваат да одржат аукција или тендер за износот на минималната плата, а Владата го повтори ставот дека ќе прифати се што ќе се договорат синдикатот и работодавачите. Последниот предлог на Синдикатите се базира на пресметките дека стандардот на работниците е уште повеќе намален минатата година и предлагаат минималната плата да се зголеми на 500 евра наместо 450 евра што ги бараа досега. Но, тие предлагаат придонеси од 3.000 до 6.000 денари Владата да ги субвенционира за период од една година.
Според Законот за минимална плата, при неговото пресметување се земени предвид два параметра: просечната плата исплатена на ниво на држава за претходната година и годишната стапка на инфлација. Согласно член 4 од Законот за минимална плата, тој во март се усогласува на 50 отсто од зголемувањето на просечната исплатена нето-плата во Северна Македонија за претходната година, според податоците на Државниот завод за статистика, и 50 отсто од зголемувањето на индексот на трошоците на животот за претходната година, покажуваат податоците на Државниот завод за статистика. За неплаќањето на придонесите за покачувањето до 27.500 денари, министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска претходно изјави дека тоа е неприфатливо и дека во земјава – во споредба со регионот, овие даноци се помали и работодавачите мора да ги плаќаат. Исто така, никој од извршната власт се уште јавно не се изјаснил за евентуален закон за субвенционирање на платите.
Според податоците на Управата за јавни приходи, во декември 2024 година на сметките на вкупно 21.193 вработени е легнат законскиот минимален износ. Податоците покажуваат дека минималната плата најчесто ја плаќаат самовработените и микрофирмите. Најмал број вработени со минимална плата има во големите компании, кои вработуваат над 250 лица. Само 4 отсто од работниците во тие фирми работат за минимална плата.
Владата пред шест години го поддржа зголемувањето на минималната плата со субвенции за придонеси. Овој Закон е донесен во ноември 2019 година, со идеја да се мотивираат компаниите да ги зголемат повисоките плати, а не само минималната плата. Според статистичките податоци, просечната плата од ноември 2019 до јули 2022 година е зголемена за 23 отсто, а минималната плата исто така е зголемена за 24 отсто во истиот период. Целта беше 20-25% од вработените во реалниот сектор да имаат брзо зголемување на платите од 600-6000 денари врз основа на мерката предвидена со закон. Месечниот износ на средства кои се издвојуваа од Буџетот за оваа мерка, а кои директно беа префрлени на фондовите за здравствено и пензиско осигурување и Агенцијата за вработување, првично изнесуваше 200 милиони денари, со флуктуации низ годините. Целта на законот, кој траеше три години, беше да се поттикнат работодавачите да плаќаат повисоки плати за да се подобри економскиот стандард на вработените и да се промовира економскиот раст и развој.
Во меѓувреме, Институтот за економски истражувања процени колку пари се потрошени за субвенции за да се придонесе за зголемување на платите. Субвенцијата за придонеси за зголемување на платите од 600 на 6.000 денари за тригодишниот период е воведена во ноември 2019 година. Вкупниот износ од речиси 40 милиони евра во 2021 година ја рангира на второ место по обем по земјоделските субвенции.
Слична мерка беше донесена на крајот на 2023 година, субвенционирање на покачувањето на платите во приватниот сектор како антикризна мерка, но овој пат целта на субвенционирањето беше зголемување на платите од 3.000 на 10.000 денари за работниците од страна на работодавачите. Ова се однесуваше само на оние чија плата беше и до еден и пол пати над просекот во последните три месеци. Имаше критики од работодавачите за неговото спроведување во пракса и невклучување на одредени економски дејности. (koha.mk)
