Роберт Хабек е еколог, заменик-канцелар, министер за економија, кандидат за канцелар и автор на криминалистички романи.
Никогаш порано во историјата на Зелените, партија традиционално програмска и без култ на личност, една личност не била толку многу во центарот на изборната кампања. За предвремените избори во Бундестагот на 23 февруари 2025 година, Роберт Хабек се кандидира за канцелар, избран на партискиот конгрес во ноември во Визбаден со 96 отсто од гласовите.
ТРИ ЕКСТРЕМНО ВОЗНЕМИРУВАЧКИ ГОДИНИ
Хабек остави зад себе три напорни години како дел од федералната влада која на крајот се распадна поради несогласувања. Сега тој е решен да остане на власт, иако неговата партија има само 12-14% поддршка на анкетите. На социјалните мрежи тој се соочува со огромни бранови на незадоволство и омраза. Според многу Германци, Хабек и Зелените ги преплавија граѓаните со нивните амбициозни планови за заштита на климата и енергетска транзиција во тешки времиња.
Во интервју за ДВ во март 2022 година, Хабек изјави: „Отсекогаш знаев дека ќе морам да носам одлуки кои се непопуларни, тешки и кои бараат жртви од луѓето.
„Одлуки кои можеби немаат мнозинска поддршка, но кои се неопходни за иднината на државата. Во септември Хабек наполни 55 години. Релативно доцна влезе во политиката: пред 20 години, во неговите триесетти, стана активен во Зелените како претседател на партијата во покраината Шлезвиг-Холштајн. Подоцна, помеѓу 2012 и 2018 година, тој беше министер за животна средина во оваа северна држава. Пред да влезе во политиката, Хабек напиша детски книги и криминалистички романи со неговата сопруга Андреа Палуч. Еден од нивните романи, „Die Flut – Tod am Deich“, беше снимен во телевизиски филм на каналот АРД во април 2024 година.
ИЗБОРНИ ПОБЕДИ КАКО ПАРТИСКИ ЛИДЕР
Од јануари 2018 година до парламентарните избори во 2021 година, Хабек беше копретседател на Зелените заедно со Аналена Баербок, која подоцна стана министерка за надворешни работи. Во овој период партијата имаше големи успеси, особено на европските избори во мај 2019 година, каде што доби 20,5 отсто од гласовите. Во 2021 година, по парламентарните избори, Зелените влегоа во коалиција со социјалдемократите на СПД и либералите на ФДП. Коалицијата на левиот центар во Германија е позната како „семафор“ поради партиските бои.
РЕФОРМИРАН ПОЧЕТОК, ПОТОА ДОЈДЕ ВОЈНАТА
Коалицијата си постави задача да направи големи социјални реформи, додека Хабек, како министер за економија и заштита на климата, имаше за цел одржлива трансформација на економијата. Но, германската политика набрзо доби драматичен пресврт: на почетокот на 2022 година, Русија ја нападна Украина, а Германија беше принудена брзо да се отсече од евтиниот увоз на руска нафта и гас.
Проектот за гасоводот Северен тек 2 за кој многу се дебатираше беше откажан, а Хабек бараше нови снабдувачи со гас, вклучувајќи го и Катар. Во интервју за ДВ во Доха, тој го објасни скептицизмот со кој го примија во арапскиот свет: „Јасно е дека Германија постапува строго против Русија, со тоа што не го активира Северен тек 2 и ставајќи висок приоритет на заштитата на климата. Но, овде во Катар, отворено ми рекоа: „Ти нè оставаш кога сме нападнати и бараш помош од нас само кога ти треба“.
ПОЛИТИЧАРОТ КОЈ ЈА ОБЈАСНУВА КРИЗАТА
Во тој период Хабек уживаше голема поддршка поради неговата отворена комуникација. Во бројните интервјуа тој се обиде да им ја објасни новонастанатата ситуација на граѓаните, признавајќи дека нема лесни решенија и дека земјата треба да се подготви за високи цени и голема неизвесност. Тој секогаш ја нагласуваше причината за овие промени. Во февруари 2023 година, тој изјави: „Путин ја започна оваа војна. Независноста од руските залихи значи дека тој повеќе нема да има никаков приход. „Да, ние како општество треба да платиме цена за ова – висока инфлација, високи цени на енергијата – и има многу стравови и грижи што доаѓаат со тоа“.
ЗАКОНОТ ЗА ГРЕЕЊЕ КРИЗА
Но, неговата репутација беше тешко погодена кога владата го воведе Законот за греење, обид да се префрли од евтино греење на гас на топлински пумпи. Законот беше изготвен набрзина, субвенциите беа нејасни и стана јасно дека пазарот нема доволно топлински пумпи за да се задоволи побарувачката. Критиките се зголемија, а Хабек беше сфатен од многу граѓани како еколошки фанатик исклучен од реалноста. Неговата популарност падна на околу 20%.
КРАЈ НА „ЦЕНТРЕСКО-ЛЕВИОТ“ ВЛАДА
Кризата го достигна својот врв кога Сојузниот уставен суд и забрани на владата да користи 60 милијарди евра неискористени средства за пандемијата за климатски политики. Без овие средства, многу проекти заглавија, а конфликтите во коалицијата се интензивираа.
Ситуацијата се влоши со економски загуби и масивни кратења на работни места во индустријата, кои исто така беа поврзани со политиката на Хабек како министер за економија. На крајот на краиштата, по разрешувањето на министерот за финансии Кристијан Линднер и излегувањето на ФДП од владата на почетокот на ноември, Хабек и канцеларот Олаф Шолц се најдоа во малцинска влада.
НЕМАШЕНА КОАЛИЦИЈА
Само неколку дена по распадот на коалицијата, Хабек во интервју за ДВ го изрази своето разочарување: „Ова е навистина штетно. Го започнавме како реформски проект: државјанство, миграција. Знаевме дека ќе имаме несогласувања за економската политика. Потоа дојде војната и сè се смени. За жал, оваа влада стана многу непопуларна и не успеа“.
ПОЛИТИЧКАТА ИДНИНА НА ХАБЕК
Што ќе се случи сега? Дали Хабек ќе се врати на пишување книги? Изгледа не е можно. Тој и Зелените не исклучуваат нови коалиции, дури и со конзервативците на ЦДУ/ЦСУ. За Хабек, се чини дека неговата политичка кариера не завршува со мрачниот крај на владата на „семафорот“. (DW)
