САД под водство на Доналд Трамп сè почесто се перцепираат како нестабилна и непоуздана глобална сила, дури и меѓу нивните најблиски сојузници. Тоа го покажува ново меѓународно истражување спроведено од POLITICO и Public First, кое открива сериозно нарушена доверба во Вашингтон во Германија, Франција, Канада и Обединетото Кралство.
Според анкетата, значителен дел од испитаниците во Германија и Франција, како и мнозинството во Канада, сметаат дека САД денес имаат негативно влијание на светската сцена. Во Велика Британија ставовите се поделени, но повеќе од една третина од граѓаните ја делат истата оценка. Речиси половина од анкетираните во сите четири земји веруваат дека Америка почесто создава проблеми отколку што ги решава.
САД – сојузник или извор на притисок?
На прашањето дали САД ги поддржуваат своите сојузници или ги доведуваат во непријатни ситуации, мнозинството Канаѓани, како и речиси половина од испитаниците во Германија и Франција, одговориле дека Вашингтон почесто ги предизвикува сопствените партнери. Во Велика Британија, околу 40 отсто од испитаниците сметаат дека САД не се сигурен сојузник во криза, а речиси половина дека американската политика создава нестабилност.
Трамп и новата слика за Америка
Овие наоди се директна последица на начинот на кој Трамп ја редефинира американската надворешна политика – преку агресивна трговска агенда, отворена конфронтација со сојузниците и променет пристап кон безбедносните прашања.
Во неодамнешно интервју за POLITICO, Трамп ја опиша Европа како „пропаѓачка“ и водена од „слаби лидери“, додека во новата Стратегија за национална безбедност се наведува дека континентот изгубил „национален идентитет и самодоверба“. Истовремено, документот користи значително поблаг тон кон Русија, што предизвика загриженост кај европските влади кои предупредуваат на хибридни закани од Москва.
Американскиот државен секретар Марко Рубио, пак, тврди дека трансатлантскиот сојуз останува цврст, заснован на заедничка историја и вредности.
Европа и Канада бараат алтернативи
Во меѓувреме, европските и канадските лидери сè поинтензивно се прилагодуваат на новата американска реалност. Во Германија, неизвесната поддршка за Украина, прашањата околу НАТО и трговските конфликти го поттикнаа канцеларот Фридрих Мерц на историско зголемување на трошоците за одбрана и инфраструктура.
Францускиот претседател Емануел Макрон ја користи непредвидливоста на Трамп како аргумент за зајакнување на европската стратешка автономија, додека Велика Британија се обидува да избегне отворени конфликти, фокусирајќи се на трговски договори и координација околу Украина.
Канада, според анкетата, бележи најостро влошување на односите, особено поради трговските војни. „Луѓе ги загубија своите работни места, а милијарди долари капитал исчезнаа поради хаотични одлуки од Вашингтон“, изјави Флавио Волпе од канадската автомобилска индустрија.
Поделена Америка
За разлика од сојузниците, Американците генерално имаат попозитивна слика за улогата на својата земја – 52 отсто веруваат дека САД се сигурен партнер во криза, а 51 отсто дека имаат позитивно глобално влијание. Но овие ставови се длабоко поделени по партиска линија.
Речиси половина од поддржувачите на демократите сметаат дека САД имаат негативно влијание во светот, наспроти само 13 отсто од гласачите на Трамп. Според истражувачите, ова укажува на драматична промена во перцепцијата на американската улога – и внатре и надвор од земјата – за само една година.
