Не така одамна, мандарините станаа најголемиот непријател на албанските потрошувачи. Ова се должи на присуството на два забранети пестициди, кои претставуваат сериозен ризик по здравјето.
„Има канцерогени ефекти, има ефекти врз циркулаторниот систем, има ефекти врз нарушувања, вродени дефекти. Има проблем со неплодност, го нарушува имунолошкиот систем. Се разбира, сите проблеми во нашиот дигестивен систем, сите овие карциноми и тумори што ги гледаме на дебелото црево, дефинитивно доаѓаат од ефектите на овие пестициди. Деменцијата денес се чувствува на колосален начин и дефинитивно доаѓа од штетата што овие пестициди ја предизвикуваат на нашиот нервен систем. „Тоа не исклучува никого, но децата уште повеќе го чувствуваат тоа, трудниците… тоа е фатално за нив“, вели доктор специјалист Илир Алимехмети.
Но, дали кај нас се забранети мандарините единствени производи со голем број пестициди? Се чини дека не.
Веднаш по скандалот со мандарина, Пиранхас се распрашал со акредитираната лабораторија во Албанија, Тенуис, за да дознае дали откриле други забранети пестициди од анализите за самоконтрола на испитаниците, а одговорот што го добиле бил шокантен. Само во 2024 година беа пронајдени цели 35 забранети пестициди во речиси сите области на земјата, во низа производи што ги консумираме секојдневно, почнувајќи од хербални производи, зачини, лековити растенија, овошје, зеленчук, до маслинки, маслиново масло, резервна риба или житарки.
„Постојат пестициди кои се наоѓаат во кроасаните, бидејќи тие потекнуваат од производите што ги содржат, зрната, а можеби и биле внесени. Во маслинките, на пример, во конзервираните маслинки, во маслиновото масло, не се губи разумот, бидејќи тоа е производ што содржи растителни производи. Тие се наоѓаат во лековити или ароматични растенија, како магдонос или копар. Оној што сите го мразат е Chlorpyrifos, бидејќи е забранет верувам 3-4 години, а отпадот сè уште го има насекаде во помалку развиените земји во Европа. Хлорпирифос, метилин, циклоати, дикофенол, дилдрин. Диел Дрина се користи уште од времето на Енвер и се уште се наоѓа овде. Диметикон пиперат, диталмифоза, додеморф се наоѓаат не само во мандарини, туку се наоѓаат во сите овошја и зеленчук, во лековитите растенија. Можете да ги најдете и во почвата, во водата за пиење“, објасни експертот за безбедност на храна Сокол Абази.
Ова е алармот што го алармираат експертите. Како реагираше Министерството за земјоделство, институцијата надлежна за овие случаи? По информациите што Пираните ги добиле од лабораторијата „Тенуис“, со официјален допис се обратиле до министерството за да дознаат дали се запознаени со оваа скандалозна ситуација. Во својот одговор, оваа институција објаснува дека НРД нема информации за случаи на откривање пестициди, иако е органот одговорен за гарантирање на безбедноста на храната во земјава. Тој додава и дека се распрашале со лабораториите кои ги вршат овие анализи, но не успеале да ги добијат информациите поради доверливоста што лабораториите мора да ја чуваат кон своите клиенти.
Односно, експертите јавно говорат за присуство на забранети пестициди кои слободно циркулираат кај нас. Европската комисија алармира за мандарините со опасни пестициди, а министерството изјавува дека не може да ги добие тие информации?
Потребна е само обвинителска наредба и министерството лесно може да ги идентификува производите што ги имаат овие пратки и фирмите што ги тргуваат“, објаснува Сокол Абази.
Под овие услови, Пиранхас се соочи со министерката Анила Денај за да ја праша зошто до денес не презеле мерки, бидејќи и по скандалот со мандарина се уште циркулираат 35 пестициди. Но, наместо објаснување, министерот избра да игра со зборовите давајќи циничен одговор.
По овие скандалозни факти, Пирањат упатува само еден апел до премиерот на албанската влада: Денеска преземете итни мерки, бидејќи утре ќе биде доцна./ Пирањат
